Slaapproblemen
Behandeling van slaapproblemen
Ter introductie enige cijfers over de slaapproblemen in Nederland.
- 25% van de Nederlanders heeft slaapstoornissen oftewel één op de vier.
- Het slaapprobleem kost de Nederlandse Staat 3% van het bruto nationaal inkomen en dat is 12,5 miljard euro per jaar.
- Er zijn nu 9 slaapcentra, gespecialiseerd in slaapproblemen. Bovendien heeft ieder ziekenhuis een afdeling voor slaapstoornissen
Conclusies n.a.v. de informatie over de slaapcijfers.
- het aantal mensen met slaapproblemen neemt gestaag toe, dus is er ook een toename van de kosten. Absoluut: met de toename van de bevolking stijgen de kosten. Relatief: de kosten van de slaapproblemen stijgen harder dan wat gemeten wordt met de toename van de bevolking.
- Het aantal slaapcentra c.q. slaapklinieken neemt gestaag toe, dus ook het aantal werknemers in deze sector. Dus worden ook de kosten hoger.
- In de slaapzorg worden de kennis, de deskundigheid, de kwaliteit, de onderzoekstechnieken, de medicatie, de behandelmethoden gestaag beter.
Er is een discrepantie tussen de verbeterde zorg en de toename van het aantal mensen met slaapproblemen. Al deze verbeteringen leiden niet tot een vermindering van slechte slapers.
Hypothese: aanbod creëert de behoefte.
Hoe meer slaapklinieken, hoe meer slaapspecialisten, hoe meer slaapmedicijnen, hoe meer kennis en deskundigheid, hoe slechter er geslapen wordt en hoe meer mensen met slaapstoornissen zich melden.
De echte oorzaak van slaapproblemen
We slapen om ons bewustzijn met haar gevoelens, gedachten en gedrag, rust te geven en daardoor te laten herstellen. Als we slapen regeert en reageert ons onderbewustzijn. Ons onderbewustzijn is dus ‘wakker’ om over ons te waken en ons te beschermen. Onder narcose of in een diep coma slaapt ook dit onderbewustzijn.
Tijdens onze slaap verwerkt ons onderbewustzijn ons verleden, heden en onze toekomst.Is ons onderbewustzijn tevreden over ons leven, voldaan over ons doen en laten en gelukkig met onze keuzes en besluiten, dan is dat onderbewustzijn in onze slaap s’ nachts rustig en ontspannen. Maakt het onderbewustzijn zich ongerust over ons, dan zal zich dit uiten door onrust in het slaapbrein. Ons onderbewuste is dan gespannen en dat verstoort de nachtrust. De essentie van slaapproblemen is dus zo goed als altijd een basale onrust van het slaapbrein, die veroorzaakt wordt omdat ons onderbewuste zich ongerust maakt over leven en welzijn van de wakkere slaper.
De behandeling en begeleiding van de slechte slaper
Middels gesprekken wordt onderzocht en achterhaald wat de oorzaak is van het slechte slapen.
Enerzijds kan dat gelegen zijn in het dagelijkse gedrag van de slechte slaper. Als deze in zijn doen en laten voortdurend oneigenlijk gedrag vertoont, zichzelf continue saboteert of steeds weer zijn valse zelf laat acteren, wordt middels cognitieve gedragstherapie of via de RET ( Rational Emotive Therapy) of via NLP technieken gedragsverandering bewerkstelligt.
Anderzijds kan de slechte slaper in zijn bestaan inhoudelijk verkeerde, foute, minder eigenlijke keuzes maken. Dit vindt voornamelijk plaats in één of meerdere van de Wezenlijke W’s van het leven: Wonen – Werk – Wederhelft of de dimensies die daarmee te maken hebben. Een gemaakte keuze op basis van oneigenlijke criteria, overtuigingen of denkbeelden kan leiden tot lijden in één of meerdere van de genoemde W’s.
Middels begeleiding die methodieken gebruikt uit de EMDR, de geleide hypnose, de lucide dromen en opnieuw NLP wordt met de slechte slaper de oorzaak van zijn onrust en zijn slaapprobleem gevonden en uiteraard ook opgelost.
In mijn optiek bestaat weten uit een combinatie van intuïtie en ratio. Daaruit vloeit het weetgevoel voort. Het weetgevoel is het gevoel dat weet wat goed voor ons is. Dit gevoel zetelt in het kernbrein dat zich aan het uiteinde in ons achterhoofd bevindt. Met de bovengenoemde technieken en methodes komen wij er achter at uiteindelijk onze echte verlangens, behoeftes en wensen zijn. Zodra we weten wat we willen en wensen, worden er strategieën, handvatten en middelen aangereikt om ie te realiseren.
Apneu
Omdat apneu regelmatig deel uitmaakt van de slaapproblematiek, wijd ik een apart hoofdstuk aan deze slaapstoornis.
Eerst enige cijfers over apneu:
- Bijna een half miljoen Nederlanders hebben in meer of mindere mate last van apneu. De hoeveelheid Nederlanders die last hebben van een partner met apneu is nog onbekend.
- 200.000 Nederlanders maken s’ nachts gebruik van een apneu apparaat.
Korte beschrijving van apneu:
Normaliter verloopt in onze slaap de ademhaling automatisch. Deze ademhaling heeft een bepaald natuurlijk ritme. Bij apneu wordt dit automatische ritme verstoort, omdat de gevoelshersenen een prikkel naar de longen geven om te stoppen met ademen. Doordat er tijdelijk niet geademd wordt, komt ons brein relatief zonder zuurstof. Zodra het zuurstoftekort te hoog oploopt, geeft dit brein met een reflex de longen weer de opdracht om weer te gaan ademen. Het vraagt geen kennis van de hogere wetenschappen om te begrijpen dat dit regelmatig zuurstoftekort in de hersenen, gevolgd door die reflex, ongezond is voor ons brein.
De echte oorzaak van apneu
De kernvraag is hoe het komt dat onze gevoelshersenen via een zenuwprikkel de longen dwingen tot stopzetten met ademen. Onze gevoelshersenen registreren onze gevoelens, ook de gevoelens die we ten opzichte van onszelf hebben. Aangestuurd door de gevoelshersenen manifesteren onze gevoelens zich elektro-chemisch in ons lichaam. De gevoelshersenen bepalende soort en de locatie van deze reactie in ons lichaam (denk bijvoorbeeld aan gevoelens van schaamte; de soort fysieke reactie is roodheid en de locatie in ons lichaam is het gezicht).
Soort en locatie van de reactie worden onbewust bewust gekozen door onze gevoelshersenen. Onbewust, omdat het vanzelf (is van zelf) gebeurt. Bewust, omdat de keuze van de soort en locatie van de reactie een bewuste positieve intentie, een betekenisvolle reden heeft. Indien onze gevoelshersenen angst ervaren in onszelf om onszelf, vanwege onze gedragingen en/of onze keuzes betreffende de inhoud van ons leven, zal dat brein protest aantekenen en in dit geval van angst een zenuwprikkel geven, die ons de adem doet inhouden. De adem inhouden is een fysieke reactie gekoppeld aan schrik hebben, bang zijn en angst voelen.
Deze nachtelijke lichaamstaal heeft dan ook de boodschap dat we angstig zijn in onszelf om onszelf. Zoals trouwens iedere vorm van nachtelijke lichaamstaal een signaal aan onszelf afgeeft. De Bourgondiërs onder ons hebben meer kans op apneu. Te veel eten en drinken zijn uitlokkers van apneu, maar géén veroorzakers. Er zijn hele volksstammen Bourgondiërs met een te hoog lichaamsgewicht zonder apneu. Bovendien neigen Bourgondiërs er toe om hun onzekerheid en bezorgdheid om zichzelf weg te eten en/of te drinken. Emotie eters en drinkers verdringen door dit gedrag hun werkelijke onderliggende problemen aan te pakken.
Noot
Zo goed als altijd ervaar ik bij mijn patiënten dat ze zodra ze hun proces ingaan en hun slaapprobleem aanpakken hun klachten al vrij snel verminderen. De gevoelshersenen van de slechte slaper worden gerustgesteld en bevestigen dit door afname van hun slaapklachten. Dat betekent niet dat de problemen direct voorbij zijn, want het onderbewustzijn heeft als adagium: klachten blijven latent aanwezig om de patiënt attent te houden. Het brein en het lichaam hebben tijd nodig om zich van de klachten te herstellen.
Casus
Bert is bloemist. Hij werkt in een winkel, heeft drie kleine kinderen en is getrouwd met Saar. Bert is heel creatief, maakt deel uit van een prettig team en vind zijn werk zeer zinvol. Toch heeft hij twee pittige problemen. Hij is serieverslaafd en hij slaapt slecht. Dat houdt bij hem in moeizaam inslapen, regelmatig tussendoor onrustig wakker worden en vermoeid opstaan.
Vaak zit er achter een verslaving een dieper liggend probleem. Bovendien hebben verslaafden vaak problemen gehad in de jeugd. Verslaafden met hun dwangmatigheden zijn in hun jeugd vaak ‘ slaaf’, slachtoffer geweest van hun ouders of hun ouderlijk milieu en zijn vaak gedwongen een rol te vervullen, die zij eigenlijk , gezien hun leeftijd niet aan konden. Denk in dit verband aan het geparentificeerde kind, dat een kind is die in het stamgezin de ouderrol moest vervullen en vooral psychisch en gevoelsmatig de zorg had voor de ouder(s) en/of de andere gezinskinderen.
Ook Bert kende die positie in zijn stamgezin met een afwezige vader en een zwakke moeder.
Onder de huidige problemen van Bert zaten drie interne conflicten:
+ zijn relatie met Saar was op een dood spoor beland. Geen persoonlijke communicatie meer, geen quality time meer met elkaar en de intimiteit was ver te zoeken.
+ zijn drie jonge kinderen, kleuter, peuter en baby ervaarde Bert meer als last dan als lust. Met als gevolg dat de verzorging hoofdzakelijk een taak van Saar was geworden en met een nog groter gevolg, dat hij nauwelijks een gevoelsband met zijn kinderen had.
+ zijn vrije tijd bracht hij zittend en zappend door. Zowel van het ene naar het andere apparaat en van het ene naar het andere programma.
Kortom genoeg redenen om de ongerustheid over zichzelf en de daaruit voortvloeiende slaapproblemen te verklaren.
De Oplossing
+ Saar en Bert gingen bewust weer oog en oor voor elkaar hebben met geagendeerde quality time.
+ Bert ging actief spreken en spelen met zijn kinderen en ze ook mede verzorgen.
+ Bert ging 2x per week fietsen in de sportschool en 1x per week met een maat buiten mountainbiken. Fietsen was in zijn vrijgezellentijd zijn lust en zijn leven.
Binnen een maand tijd verdwenen zijn problemen, zowel wat betreft zijn slaap als zijn verslaving. En…Bert voelde zich weer levenslustig in plaats van lusteloos.
Conclusie
De essentie van slaapproblemen en belaste nachtelijke lichaamstaal, bijvoorbeeld apneu, komt altijd voort uit een intern conflict binnenin de patiënt of cliënt.
Nachtelijke lichaamstaal
Onderdeel van slaapproblematiek kunnen bepaalde vormen van nachtelijke lichaamstaal zijn. Nachtelijke lichaamstaal manifesteert zich verbaal of non verbaal en wordt geregisseerd vanuit het onderbewuste. Roepen, praten, schreeuwen etc. zijn verbale uitingen. Non verbaal gaat via bepaalde lichaamsbewegingen: slaan, schoppen, slaapwandelen, knarsetanden, kaakklemmen, verkrampt liggen en het al eerder beschreven apneu. Ook nachtelijke lichaamstaal bestaat uit onbewuste bewuste uitingen met als doel de slaper te informeren over de kwaliteit van zijn alledaagse doen en laten.
Ik licht er één bekende vorm van nachtelijke lichaamstaal uit om de betekenis ervan toe te lichten: knarsetanden.
De knarsetander knarsetandt in zijn slaap. Hij zelf slaapt gewoon door, maar voor de medeslaper is het een zeer irritant geluid, alsof er met een mes over een bord gekrast wordt. De knarsetander krijgt van de tandarts te horen dat zijn gebit vervroegd aan het slijten is. In het algemeen schrijft de tandarts of de kaakchirurg een bitje voor de nacht voor. Dus wederom symptoombestrijding, terwijl het natuurlijk beter en gezonder is om de oorzaak van het tandenknarsen op te lossen.